Historia szkoły

Stary rodowód ma Szkoła Podstawowa w Januszowej. Zgodę na budowę szkoły jednoklasowej wydała 17 XII 1900 roku C. K. Rada Szkolna Krajowa we Lwowie. 25 marca 1901 roku obył się akt poświęcenia kamienia węgielnego pod jej budowę. Budynek szkolny powstał na gruncie zakupionym od Jana Leśniaka. W rok później, 29 listopada, odbyło się uroczyste poświęcenie szkoły. Przewodniczącym Rady Szkolnej był wówczas Jędrzej Łęczycki, a jego zstępcą Józef Śliwa.

W czasopiśmie "Sądeczanin" z 1902 roku czytamy: Nowosądeckie koło Towarystwa Szkoły Ludowej odbyły 12 lutego doroczne walne zgromadzenie pod przewodnictwem prezesa dra Edwarda Zielińskiego... Głównym czynem Towrzystwa w minionym roku było rozpoczęcie budowy szkoły w Januszowej, na którą dotąd wydano 4620 K, a koszt całęj budowy wynosić będzie 7943 K. Budową tą zajmie się gorliwie delegat Towarzystwa Roman Polański c. k. radca budownictwa, za co Wydział składa mu serdeczne podziękowanie.

W roku 1901 zawiązany został w Januszowej Komitet Budowy Szkoły, w skład którego z ramienia Towarystwa Szkoły Ludowej wszedł profesor Ludwik Małecki. Koło zawarło umowę z gminą, w myśl której januszowianie mieli zwieźć materiał na budowę szkołym dać plac pod budynek i dostarczyć pomocników do budowy. Nakłady materiałowe oraz koszty pracy majstrów i cieśli zobowiązało się pokryć Towarystwo. Zgodnie z tą umową już w roku 1901 przystąpiono do budywy szkoły, a prace zakończono w roku następnym. Budynek szkoły, w którym rozpoczęły się normalne zajęcia, przeszedł na własność gminy z zastrzeżeniem stałego utrzymywania w nim zajęć w języku polskim.

Jednym z kierunków pracy TSL było prowadzenie kursów nauczania początkowego dla dorosłych analfabetów. Kursy trwały średnio 7 miesięcy. Odbywały się od początku października do końca kwietnia z reguły 2 razy w tygodniu. W programie była nauka czytania i pisania, rachunki oraz religia. Kurs taki został zorganizowany w Januszowej w 1905 roku.

Towarzystwo Szkoły Ludowej zorganizowało w 1903 roku wypożyczalnię książek w Januszowej, która funkcjonowała do roku 1913. Biblioteczka liczyła 100 woluminów i korzystało z niej 60 czytelników. Wypożyczalnia istniała także w 1937 roku.

W Kronice szkolnej prowadzonej od momentu powołania do życia szkoły zostały zapisane ważne wydarzenia polityczne z tamtych czasów, m. in. że papieżem w tym czasie był Leon XIII, marszałkiem Stanisław hrabia Badenii, a wójtem januszowskim Jędrzej Łęczycki. Na uwagę zasługuje wielka liczba uczniów uczęszczających do szkoły. 1 IX 1902 roku naukę w szkole rozpoczęło 91 dzieci.  W roku szkolnym 1903/1904 w szkole uczyło się 104 uczniów: 53 chłopców i 51 dziewcząt, w następnym roku szkolnym 99 uczniów, a 93 uczniów w roku szkolnym 1905/1906.

Dyrektorem szkoły od 1991 roku jest mgr Iwona Matyaszek. Zaraz po objęciu stanowiska dyrektora rozpoczęła starania o wydanie pozwolenia na budowę nowej szkoły. W Januszowej został powołany Społeczny Komitet Budowy Szkoły, którego przewodniczącym został Stanisław Kotlarz. Do komitetu przystąpiło wielu mieszkańców Januszowej - zajmowali się pracami niefachowymi: wykopy, rozładunek i załadunek materiałów budowlanych. Zrobili pustaki, które później zostały sprzedane i kupiono za nie cegły na budynek szkoły. Projekt budynku wykonała mgr inż. Agnieszka Bil z Nowego Sącza. Projekt techniczny wykonał Andrzej Gołaszewski z Nowego Sącza. Rozpoczęte prace poprzedzone zostały badaniami geologicznymi. 21 arów pod terenem szkoły należy do wsi, a 58 do Nowego Sącza.

Część środków na budowę szkoły pochodziła z Urzędu Gminy, a część z Kuratorium Oświaty w Nowym Sączu. Udział mieszkańców w budowie był bardzo istotny, gdyż ich praca była przeliczana na złotówki, a kuratorium dofinansowywało dwie trzecie kosztów inwestycji. Z bezrobotnych powołano grupę budowlaną, która przez trzy lata wykonywała wszystkie prace niefachowe pod nadzorem firmy budowlanej. Cała budowa trwała 8 lat od 1992 do 2000 roku. 15 lutego 2000 roku nastąpiło uroczyste otwarcie szkoły z udziałem kuratora  oświaty, władz gminnych i posłów na sejm. Gdyby nie została wybudowana nowa szkoła, być może nie byłoby w ogóle szkoły w Januszowej, gdyż do starej szkoły uczęszczało 46 uczniów, co wynikało z bardzo trudnych warunków lokalowych, a po trzech latach od otwarcia szkoły liczba uczniów wzrosła prawie o 100%. Poprzednio wielu mieszkańców Januszowej odwoziło swoje dzieci do szkoł podstawowych w Nowym Sączu. W tej chwili wielu mieszkańców Nowego Sącza posyła swe dzieci do szkoły w Januszowej. Jest to zasługa wysokiego poziomu nauczania. 

W szkole jest 10 sal lekcyjnych, świetlica, stołówka, sala gimnastyczna z całym zapleczem, biblioteka, pracownia komputerowa. W starej szkole były 4 sale lekcyjne, 3 przejściowe. Powierzchnia starej szkoły wynosiła 150 m kw. i pokój nauczycielski. Dyrektorem starej szkoły była Iwona Matyaszek, jej poprzedniczką Janina Mikulska, a przed nią długoletnim dyrektorem był Władysław Lis.

Szkoła należy do Małopolskiej Sieci Szkół Promujących Zdrowie. Tradycją placówki jest organizacja Gminnego Konkursy Recytatorskiego i Gminnego Konkursu Ekologicznego. W szkole każdy ma możliwość rozwijania swoich uzdolnień na licznych kołach zainteresowań. Bogata i nowoczesna baza dydaktyczna ułatwia prowadzenie zajęć, co znajduje potwierdzenie w wynikach sprawdzianów zewnętrznych. Szkoła może się poszczycić bardzo wysokimi wynikami w sprawdzianach kompetencji po 6 klasie.

W styczniu 2017 r. prezydent Andrzej Duda podpisał ustawy Prawo Oświatowe i przepisy wprowadzające Prawo Oświatowe zmieniające ustrój szkolny w Polsce, w tym strukturę szkół. W miejsce 6-letnich szkół podstawowych wprowadzono szkoły 8-letnie, w miejsce 3-letnich liceów ogólnokształcących - 4-letnie licea, w miejsce 4-letnich techników - 5-letnie technika, a w miejsce zasadniczych szkół zawodowych - szkoły branżowe. Gimnazja zostaną docelowo zlikwidowane. Szkoła Podstawowa w Januszowej stała się szkołą 8-letnia. 

W grudniu 2020 roku, po 40 latach pracy i prawie 30 na stanowisku dyrektora szkoły pani mgr Iwona Matyaszek przeszła na emeryturę, a funkcję pełniącego obowiązki dyrektora szkoły przejął pan Łukasz Biernacki.

Od 1 września 2021 r. otwiera się kolejny rozdział historii Szkoły Podstawowej w Januszowej. Nowym dyrektorem szkoły zostaje pani mgr Jadwiga Gwóźdź. 20 stycznia 2023 roku wójt gminy Chełmiec - Bernard Stawiarski - otworzył nową salę informatyczną oraz salę do zajęć technicznych.

Źródło

Śliwa Adam, Ziemia sądecka. Boguszowa, Januszowa, Libantowa od średniowiecza do współczesności., Nowy Sącz 2011